کد مطلب:28767 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:113

شمارِ شرکت کنندگان در جنگ












سپاه امام علی علیه السلام بیش از 68 هزار تن را شامل می شد؛ و این از آن روی بود كه امام علیه السلام برای جنگ با شامیان آماده شده بود، نه برای نبردِ با خوارج.[1] سپاه خوارج هم مشتمل بر چهار هزار[2] یا دو هزار و هشتصد تن بود.[3].

2665. تاریخ الطبری - به نقل از جبر بن نوف -:امام علی علیه السلام سرانِ مردم كوفه و جماعات هفتگانه و قبایل و برجستگانِ جامعه را نزد خود گرد آورْد و پس از سپاس و ستایش خداوند، گفت:«ای مردم كوفه! شما برادران، یاران، پشتوانه های من در حق، و همراهانم در جهاد با دشمنم هستید؛ دشمنی كه ریختن خون شما را روا می داند. من گذشته را كنار می گذارم و آرزو می كنم در آینده، همگان فرمان برید.

من به بصریان پیغام دادم و آنان را به یاری شما فرا خواندم، امّا تنها سه هزار و دویست تن از ایشان به سوی من آمدند. پس مرا با دلسوزیِ آشكار و به دور از خیانت، یاری دهید. شمایید كه ما را به صِفّین بردید. پس [ دیگر بار ]همگان گرد آیید.

از شما می خواهم كه بزرگِ هر قوم برای من بنویسد كه در قومش چند جنگجو دارد و همچنین تعداد پسران جنگجویان كه به سن نبرد رسیده اند و نیز بندگان و غلامان قومش را برای من ارسال كند».

سعید بن قیس هَمْدانی برخاست و گفت:ای امیر مؤمنان! گوش به فرمانیم و فرمانبردار، [ آن هم] با مهرورزی و دلسوزی. من نخستین كسی هستم كه به آنچه خواسته ای و طلب كرده ای، اقدام می كنم.

معقل بن قیس ریاحی نیز برخاست و مانندِ همان سخن را گفت.

عَدیّ بن حاتم و زیاد بن خَصفه و حجر بن عدی و بزرگانِ مردم و قبایل هم برخاستند و مثل همان سخن را گفتند.

سران، شمار رزمندگانشان را نوشتند و آن را به علی علیه السلام سپردند و پسران و بندگان و غلامان خویش را نیز فرمان دادند كه با كوفیان روان شوند و هیچ یك از آنان سرنپیچد.

بدین سان، چهل هزار جنگجو و هفده هزار پسر تازه بالغ و هشت هزار تن از غلامان و بندگان خود را نزد او روانه كردند و گفتند:«ای امیر مؤمنان! به رزمندگان و پسران بلوغ یافته و آماده نبرد و نیرومندشان كه نزد ما بودند، فرمان دادیم كه همراه ما روان گردند. برخی از آنان از جنگ ناتوانند [ كه با خود نمی آوریم] و حافظ دارایی ها و مایحتاج مایند».

از مردم عرب، 57 هزار تن كوفی و هشت هزار تن از بندگان و غلامان آنان بودند كه بر روی هم، 65 هزار تن می شدند، سه هزار و دویست مرد هم از بصره بودند كه جمع همه به 68 هزار و دویست تن می رسید.[4].

2666. تاریخ الطبری - به نقل از أبی سَلَمه زُهْری، در بیان باقی مانده نهروانیان، پس از آن كه امام علیه السلام به ایشان امان داد -:ایشان چهار هزار تن بودند. شمار باقی مانده آنان با عبداللَّه بن وهب، دو هزار و هشتصد تن بود.[5].









    1. تاریخ الطبری:80/5، مروج الذهب:415/2.
    2. مروج الذهب:415/2، أنساب الأشراف:146/3، الفتوح:270/4، تاریخ الیعقوبی:193/2.
    3. الكامل:1105/3، تاریخ الطبری:86/5.
    4. تاریخ الطبری:79/5.
    5. تاریخ الطبری:86/5، الإمامة و السیاسة:169/1. نیز، ر. ك:أنساب الأشراف:146/3.